

Mana hawalla ismuk mirarik raku chunchullipi llakichik unkuy
aku chunchullita ismuk unkuy , siki unkuy , uchilla muyu kawsay , yupaykamay , aycha chapuyay , kikinllatak kawsay charik iñu , kawsay iñupi wiñay.
Kay mana hawalla ismuk mirarik raku chunchullipi llakichik unkuyka uchilla muyu iñu wiñaykawsaykuna mana harkarishpa wiñakpimi chayka, paypak wiñaykawsay rikuripi, shuktak shinaykunapipash. Chayka tukunmi yapa uchilla muyu iñu wiñaykawsaykuna wiñarishkamanta, ña aychapi tiyakkuna mana wañushkamanta mana kashpaka ishkay hamuktaymanta. 1
Kay muyu iñu wiñaykawsaykuna wiñarishkamanta mutsuriykunaka mana kanchata chariymantami rikurin. Chaymantami, aycha ukku linchikunapi mirarishpa rinkuna, kunkapi mana kashpaka yawar wachupi yaykurin, tukuripika, shuktak ukku kawsay ukukunapi atipayan. 1
Imatak raku chunchullita ismuk unkuyka kan. Chay mana hawalla ismuk mirarik raku chunchullipi llakichik unkuyka mana harkarishpa wiñaymantami siki unkuy. Mana alli chupu raku chunchullita ismuk unkuyka kimsa nipakunapimi rakirin: aychahukuchik, aychachapuyay, shinallatak llawtuaycha. 1
- Aychaukku huku ismuk mirarik unkuy, chayka muyu wiñay ukupimi wiñarin, yapa sinchimi kan, patsakmanta iskun chunkami ismuk mirarik unkuyta hapinkuna.
- Uchilla muyu ukupi kallarik unkuy, yurak chutachik ankupi unkuy, aychakaraman nanayta kachak unkuy, chaykunami yapa sinchikuna kan
Mana hawalla ismuk mirarik raku chunchullipi llakichik unkuy yupaykunapi.
Kay unkuykunaka pichka chunka watata charik runakunapimi rikurin, kanchis chunka wata chawpi kawsay kashkamanta, shinapash, chaywan mana nisha ninchu kuytsa runakunataka mana hapinkachu nina. Chay chayashpaka, karinapimi yallitaka nina shina hapirin warmikunapika mana paktachu. 1
Ishkay waranka ishkay chunka kimsa watapika mana hawalla ismuk mirarik raku chunchullipi llakichik unkuyka mushuk rikurinakuytami kushka, patsakmanta kanchis chupa pusakka siki punkuman chayak raku chunchulli unkuymi, shinallatak, patsakmanta pusak chupa sukta yupaywanka tukuy chay raku chunchullita ismuk unkuypimi , chay unkuywan wañushkakunaka kay shina yupaywanmi patsakmanta pichka chunka ishkay chupa pichka patsak pichka chunka yupaywanmi karka, chaymi rikuchikkrin patsakmanta pusak chupa sukta yupaywanka tukuy chay raku chunchullita ismuk unkuypi. Chayta mishak kawsayta charikkunaka pichka wata kawsayllami kan patsakmanta sukta chunkakunami kakrin. 2
Kay kawsay wañuymantaka rikurinkunami tukuy shuktakyaykunamanta, kawsaypi, mikuykunapipash. Kay raku chunchullita ismuk unkuy, siki unkuy rikurichunka, kaykunami chapuririn, hayak pusku yaku upyay, sayri, yapa wirayay, imashina kawsay, mana alli mutsurik mikuykuna shinallatak may sumac mikuykuna. 1
Chayraykumantami, raku chunchullita ismuk unkuy, siki unkuy, uchilla muyu kawsay unkuy yapa uriyachunka punchanta kawsaypi may sumak alli kana ñankunata mashkashpa allichishpa kawsayta allichinami. 1
- Sociedad Española de Oncología Médica. “Cáncer de colon y recto”. Disponible en: https://seom.org/info-sobre-el-cancer/colon-recto?start=1 Consultado en abril 2023.
- National Cancer Institute (NIH). “Cancer Stat Facts: Colorectal Cancer”. Disponible en: https://seer.cancer.gov/statfacts/html/colorect.html Consultado en abril 2023. *(Estadísticas sujetas a actualizaciones según fuente consultada).
Kay hillayka willay yachachiyta willankapakllami, hampikkuna willaymantaka mana hawayanchu, nima pachakunapi kunay shina kashkata hamuktanachu, hampikpak hamuktay hillay shinatapash. Ima llakikuna charishpapash hampikpakmanmi yapata tapuykunata kamana kanchik.
Código de GCMA español: PP-UNP-CHL-0450
Código de GCMA kichwa: PP-UNP-ECU-0111